İlk Türk Devletleri'nde Sanat Yapısı
Türkler sabit ev kültüründen haberdar olmalarına rağmen konar göçer yaşam tarzından dolayı çadırda yaşamayı tercih etmişler, bu da çadır sanatının gelişmesine neden olmuştur.
Türkler ölüyü çadıra koyup yas töreni düzenler ; daha sonra ölünün mezarı üzerine kerpiçten, taş ve ağaçlar kulübe yaparlardı.
Çadır geleneği, mimarinin yanında süsleme sanatını da etkilemiştir.Orta asya’da Türklerin kullandıkları özellikle kağan çadırlarının süsleme bakımından daha zengin ve daha büyük olduğu bilinmektedir.
Süslemelerde genellikle; kaplanla dağ keçisinin,grifonla geyiğin ya da bu tür hayvanların mücadelelerin ikonu edinen betimlemeler vardır.
Köktürkler döneminde anıt mezar geleneği bazı değişikliklerle devam etmiştir.Yerleşik yaşamı benimseyen uygurlar anıtmezarları,çadırdan esinlenerek kubbeli yapmışlardır.Karahohoça yakınlarındakikubbeli anıt mezarları bu döneme ait ilk örneklerdir.Uygurlar mimari alanda önceki dönemlere göre büyük gelişme kaydetmiş, birçok kent kurup etrafını surlarla çevirmişlerdir.
Evler,saraylar,dinin etkisiyle yapılan manastır ve tapınaklar Uygur kent mimarisinin ögeleridir.Hunlar ve Köktürklerde bilinen kerpiç ve tuğladan yapılmış toprak damlı ev mimarisi Uygurlarda gelişme göstermiştir.Bu dönemde yapılan manastır ve tapınaklar, Türk İslamdevletlerindeki medreselere örnek olmuştur.
Köktürkler döneminde heykel sanatı önemli gelişme göstermiştir.Heykellerdeki yüz ve saç biçimi ile tarzının gerçeğe yakın bir şekilde yontulması dikkat çekicidir.Uygurlar döneminde heykel sanatındaki gelişme devam etmiş; işlenmesi kolay alçı,toprak,ahşap,taş ve madenden eserler yapılmıştır.
Türk resim sanatının temeli uygurlar döneminde atılmıştır.Uygurların tapınakları süslemek için yaptıkları Türk minyatürsanatının kaynağını oluşturan Uygurresim ve minyatür sanatı, Moğollar aracığıyla İran ve Anadolu’ya taşınarak Anadolu türk sanatını etkilemiştir.
Türkler; demircilik, dokumacılık,dericilik,maden ve ahşapişçiliği gibi el sanatları ile uğraşmışlardır.Türk maden sanatının ilk örnekleri altın,gümüş,demir ve bronzgibi madenlerden elde edilmiştir.Ahşap işçiliğine önem veren Türkler,ihtiyaçlarına göre sandalye,masa,dolap,karyola gibi ev eşyaları,mutfak takımları, göçlerde kullanılan araba ile at koşum takımlarını da ustalıkla yapmışlardır.
Türkler ölüyü çadıra koyup yas töreni düzenler ; daha sonra ölünün mezarı üzerine kerpiçten, taş ve ağaçlar kulübe yaparlardı.
Çadır geleneği, mimarinin yanında süsleme sanatını da etkilemiştir.Orta asya’da Türklerin kullandıkları özellikle kağan çadırlarının süsleme bakımından daha zengin ve daha büyük olduğu bilinmektedir.
Süslemelerde genellikle; kaplanla dağ keçisinin,grifonla geyiğin ya da bu tür hayvanların mücadelelerin ikonu edinen betimlemeler vardır.
Köktürkler döneminde anıt mezar geleneği bazı değişikliklerle devam etmiştir.Yerleşik yaşamı benimseyen uygurlar anıtmezarları,çadırdan esinlenerek kubbeli yapmışlardır.Karahohoça yakınlarındakikubbeli anıt mezarları bu döneme ait ilk örneklerdir.Uygurlar mimari alanda önceki dönemlere göre büyük gelişme kaydetmiş, birçok kent kurup etrafını surlarla çevirmişlerdir.
Evler,saraylar,dinin etkisiyle yapılan manastır ve tapınaklar Uygur kent mimarisinin ögeleridir.Hunlar ve Köktürklerde bilinen kerpiç ve tuğladan yapılmış toprak damlı ev mimarisi Uygurlarda gelişme göstermiştir.Bu dönemde yapılan manastır ve tapınaklar, Türk İslamdevletlerindeki medreselere örnek olmuştur.
Köktürkler döneminde heykel sanatı önemli gelişme göstermiştir.Heykellerdeki yüz ve saç biçimi ile tarzının gerçeğe yakın bir şekilde yontulması dikkat çekicidir.Uygurlar döneminde heykel sanatındaki gelişme devam etmiş; işlenmesi kolay alçı,toprak,ahşap,taş ve madenden eserler yapılmıştır.
Türk resim sanatının temeli uygurlar döneminde atılmıştır.Uygurların tapınakları süslemek için yaptıkları Türk minyatürsanatının kaynağını oluşturan Uygurresim ve minyatür sanatı, Moğollar aracığıyla İran ve Anadolu’ya taşınarak Anadolu türk sanatını etkilemiştir.
Türkler; demircilik, dokumacılık,dericilik,maden ve ahşapişçiliği gibi el sanatları ile uğraşmışlardır.Türk maden sanatının ilk örnekleri altın,gümüş,demir ve bronzgibi madenlerden elde edilmiştir.Ahşap işçiliğine önem veren Türkler,ihtiyaçlarına göre sandalye,masa,dolap,karyola gibi ev eşyaları,mutfak takımları, göçlerde kullanılan araba ile at koşum takımlarını da ustalıkla yapmışlardır.